متریال شناســـی | آجـــر

آجرها از مصالحی هستند که به صورت صنعتی تولید و جایگزین سنگ شده‌اند و در حقیقت سنگی ساخته دست بشر می ‌باشند، سنگی دگرگون که از تغییر وضعیت خشت پدید می‌آید. این گروه از مصالح که اولین تولید صنعتی و انبوه مصالح ساختمانی به دست بشر به شمار می‌آیند بر اساس نوع مواد اولیه، روند تولید و محل مصرف به انواع متنوعی تقسیم می‌شوند. آجرهای رسی که اولین و فراوان‌ترین آنها می‌باشند قدمت چند هزار ساله دارند. با پیشرفت تکنولوژی و علم شیمی انواع بی‌شماری از آجرها با کیفیت‌های مختلف ابعاد و شکل ظاهری متنوع راه بازار مصرف شده‌اند. در این مقاله به معرفی انواع آجر، کاربرد های آن، چینش و بندکشی آجر، روش های متداول نصب آن، معرفی برند های مشهور آجر در ایران و… پرداخته ایم.

” در پروژه ی طراحی ویلا روستیک نوشاد، متریال آجر در کنار سنگ و چوب به کار رفته است. پیشنهاد می کنیم از این پروژه در لینک زیر دیدن کنید. “

طراحی ویلا روستیک نوشاد

یکی از مصالح ساختمانی که همیشه مورد استقبال کارفرمایان بوده آجر است. آجر یا آجور یا آگور واژه‌ای‌ یونانی است که به خشت‌هایی گفته می شد که احکام یا فرامین دولتی را روی آن حک می کردند و به وسیله پختن این خشت‌ها، نوشته‌ها روی آن پایدار می ‌شد. پیشینه و ساخت آجر به دوران باستان بر می گردد و با توجه به مدارک موجود، پیدایش و مصرف آجر از هزاران سال قبل و پیش از تاریخ بوده است.

مصرف آجر به ‌عنوان مصالح ساختمانی در ایران سابقه دیرینه دارد. همانگونه که در بین‌النهرین، خاک مناسب، فن آجر‌سازی‌ را گسترش داد، آجر در طاق کسری نیز در زمان خودش به معماری ایرانیان ابهت دیگری بخشید همچنین کف دالان مسجد جامع اصفهان نیز به وسیله آجر فرش شده است.

• در سازه ی ساختمان
• در دیوارهای داخلی به عنوان دیوار دکوراتیو
• در دیوار بیرونی بنا به عنوان نمای خارجی
• به عنوان کف پوش (آجر نمای کف یا آخر ختایی)

آجر ساختمانی دارای ابعاد استاندارد 6*11*22 سانتی متر مکعب یا 5*22، 5.5*10 سانتی متر مکعب می باشد که برای نما سازی با ابعاد مختلفی بکار رفته و دارای انواع متفاوتی است، از جمله آجر فشاری، ماشینی، سوراخ دار، سفالی، آجر ماسه آهکی، همچنین از دیدگاه کلی آجرها به آجر معمولی (ساختمانی)، آجر نما، آجر مهندسی و آجر نیمه مهندسی تقسیم می شوند. آجر ساختمانی از سختی کافی برای تحمل ایمنی بار های معمول برخوردار است اما بافت مات و رنگ ضعیفی دارد که آن را برای استفاده در نمای ساختمان مناسب نمی سازد.

آجر نما دارای ظاهری زیبا و مناسب  بوده ضمن این که تحمل بار های وارده، باد، یخ زدگی، تاثیرات باران و… را نیز دارد. آجر مهندسی نیز از خاک رس مرغوب به صورت سخت و یکبارچه با مقاومت بیشتری ساخته می شود.

• طول عمر و ماندگاری بالا در برابر شرایط جوی مختلف، سرما و گرما
• سهولت و سرعت در نصب و اجرا
• قابل نصب بر روی هرگونه سطح صاف
• دارای مقاومت بالا
• تنوع در ابعاد و اندازه
• رنگ بندی های متفاوت و تنوع بالا برای کاربردهای مختلف موجب انتخاب راحت و آزاد مشتری ست.
• سبک وزن (این ویژگی سبب کاربرد بیشتر آجر در نمای داخلی (دکوراتیو)و بیرونی می شود.)
• همچنین بهره گیری از فناوری نانو در ساخت و تولید برخی آجرنماهای موجب افزایش استحکام و مقاومت آن ها شده است.

از معایب آجر می توان به آلوئک و شوره ی آجر اشاره نمود. در ادامه به تعریف آلوئک و شوره زدگی و روش جلوگیری و زدودن شوره آن پرداخته ایم.

• آلوئک : وجود کربنات کلسیم یا سنگ اهک به صورت دانه درشت در خاک آجر سبب ایجاد آلوئک در آجر می شود، زیرا سنگ آهک پس از پختن به صورت آهک زنده در می آید و به هنگام مواجه شدن با آب باران یا رطوبت، شکفته و حجم آن افزایش می یابد در نتیجه سبب ترکیدن آجر می شود که به آن الوئک می گویند . برای جلوگیری از بروز این عیب ، خاک آجر را باید سرند کرده و دانه های درشت ماسه را از ان خارج کرد. علاوه بر این، آجر مورد استفاده در نما را باید قبل از مصرف در آب خیسانده شود تا آب به خوبی در آن نفوذ کند.
• شوره زدگی : به طور کلی دلیل اصلی شوره آجر، وجود نمک آب یا نمک ساختار آجر است که با وجود رطوبت (آب باران یا رطوبت هوا) به وجود می آید و با تبخیر آب به صورت لکه های سفید رنگ نمایان می شود.

روش جلوگیری از ایجاد شوره، خیس کردن کامل آجر و سیراب کردن آن قبل از مصرف و جلوگیری از مکیدن آب آهک ملات، مصرف نکردن آب سخت در ملات و در نهایت آب پاشی سطوح دیوار نوساز پیش از بارش بارانست.

برای رفع شوره آجر راه‌ های مختلفی وجود دارد که با توجه به شرایطی که دارید می‌ توانید یکی از آن ‌ها را انتخاب کنید.

• برس خشک
• آب پاشی با فشار (واتر جت)
• ماسه پاشی خشک (سند بلاست)
• شستشو با اسید

• آجر نسوز روستیک
• آجر نسوز شاموتی
• آجر نسوز صخره ای
• آجر رسی
• آجر رسی حصیری
• آجر رسی مارپیچ
• آجر پلاک( آجر نما معمولی_معروف به پلاک سه سانتی)
• آجر کرکره ای
• آجر خشتی سنتی یا قزاقی
• آجرنما شیل
• آجر نما آنتیک
•  آجر دکوراتیو یا هلندی

تا چندی پیش آجرنسوز بیشتر برای ساخت شومینه و انواع کوره ها مورد استفاده قرار میگرفت اما امروزه با توجه به تنوع رنگ بسیار گسترده و ابعاد متنوع، این نوع آجرها در نماهای داخلی و خارجی پروژه های ساختمانی بسیار مورد استقبال و استفاده است. این نوع آجر از مقاومت بالایی در برابر حرارت برخوردار است.

از آن جایی که ماهیت آجر نسوز گرم بوده، به کار بردن آن در نمای ساختمان، ورودی و حتی در فضاهای داخلی، موجب ایجاد فضایی گرم و دلنشین خواهد شد و افرادی را که از بیرون به داخل ساختمان می آیند با حس گرمی به محیط داخلی خانه هدایت می کند.

آجرنسوز روستیک نوعی آجرنماست که دارای سطح ناهمواری نسبت به آجر نسوز های معمولی بوده و از زیبایی خاصی برخوردار است. این نوع آجر به دلیل نا همواری های موجود در سطح حسی نزدیک تر به طبیعت داشته انگار تکه ای از دل طبیعت است و دارای طرفداران ویژه و خاص خود می باشد.

آجر دکوراتیو که به نام آجر هلندی، آجر داخلی و آجر آنتیک نیز شناخته شده است نمونه ای از آجرهایی است که در طراحی دکوراسیون داخلی بسیار به کار می رود. این نوع آجرها دارای تنوع بسیار است و می توان با توجه به سلیقه شخصی نمونه های مناسب را انتخاب کرده و مورد استفاده قرار داد.

لعاب کاری بر سطح رویین آجر به عنوان روش های روکش کاری آجر به کار رفته و باعث محافظت آجر در برابر عوامل مختلف می شود. آجر های لعابی نسبت به دیگر انواع آجر گران تر بوده اما در دکوراسیون داخلی یا نمای داخلی ساختمان به عنوان عنصری تزئینی به محیط شما ظاهری شگفت انگیز می بخشد.

آجر خشتی سنتی یا قزاقی به صورت سنتی و دستی تولید می گردد. از این نوع آجر برای نماهای جدید همچنین مرمت و بازسازی نماهای سنتی قدیمی به کار می رود.

روش های مختلف چینش آجر می تواند با بیرون زدگی و یا چرخش در زوایای مختلف ایجاد شوند و یا از ضخامت‌های مختلف آجر استفاده شود تا این اختلاف سطح باعث سایه اندازی در ساعات مختلف روز و جلوه ی حاصی در نمای ساختمان شود. در چینش آجر روش های بسیاری وحود دارد برای نمونه می توان به روش رگ چینی، روش هشت و گیر، گره‌سازی، بادبزنی و… اشاره کرد.چیدمان آجر به دو روش با بندکشی و بدون بندکشی صورت می پذیرد که در ادامه به روش بندکشی اشاره می کنیم.

بندکشی در اجرای آجر بسیار حائز اهمیت بوده و در زیبایی نما بسیار تاثیر گذار است که موجب تکمیل فرآیند نصب و اجراست. برای تکمیل زیبایی و جذابیت کار می بایست بند کشی با مهارت کافی و توسط نیرو مختصص انجام پذیرد.

بندکشی آجر به صورت معمول در یکی از سه رنگ زیر اجرا می شود، رنگ بندکشی با توجه به هماهنگی در کنار دیگر متریال ها و رنگ ها جلوه ی خاصی به خود آجر و نمای مورد نظر شما می بخشد :

• بندکشی سفید
• بندکشی خاکستری
• بندکشی مشکی

نصب آجر به یکی از دو روش زیر صورت می پذیرد:

نصب خشک : شاسی کشی

نصب با ملات: روش متداول و سنتی با تهیه ی ملات سیمان یا به وسیله چسب مخصوص (ملات بایستی از مقاومت کافی، دوام، کارایی و چسبندگی خوب برخوردار باشد.)

از برند های مشهور آجر در ایران می توان به برند آجر نماچین، آجر آذرخش و… اشاره نمود. جهت کسب اطلاعات بیشتر از این برند های مصالح ساختمانی می توانید به سایت آن ها در لینک زیر مراجعه کنید.

برند آجر نماچین

برند آجر آذرخش