مرکز فرهنگی ژرژ پمپیدو

ژرژ پمپیدو مرکزی فرهنگی و هنری است که در سال 1977 به نام ژرژ پمپیدو رئیس جمهور فرانسه تاسیس شد. وی قصد داشت مرکزی فرهنگی در قلب پاریس بر پایه معیار های مدرن و معاصر ایجاد کند و در آن هنرهای تجسمی در کنار سایر بخش های فرهنگی و هنری مثل موسیقی، تئاتر، سینما، کتاب و زبان وجود داشته باشد. این بنا نقطه عطقی در طراحی بناهای مدرن شهری است. در این مقاله سعی در بیان مطالبی داریم تا بوسیله ی آنها به بررسی معماری این مرکز بپردازیم.

“مجموعه ی لبه مقاله ای از سلسله مقالات “معماران و طراحان” در راستای معرفی معمار این پروژه، رنزو پیانو، منتشر کرده است. برای آشنایی بیشتر با رنزو پیانو، پیشنهاد می کنیم وارد لینک آبی رنگ زیر شوید.”

رنزو پیانو | معمار پیشرویِ ایتالیایی

مرکز فرهنگی ژرژ پمپیدو  در سال 1969 توسط رئیس جمهور وقت فرانسه، طرح ریزی شد. یک مسابقه ی بین المللی توسط وزارت فرهنگ فرانسه در سال 1971 راه اندازی شد که رنزو پیانو و ریچارد راجرز در آن شرکت کردند و برنده شدند. طراح پیشنهادی آنها برای این بنا نمونه ای از کانستراکتیویسم بود و یک مرکز فرهنگی مدرن های تِک را به نمایش می گذاشت. هدف اصلی از ساخت این پروژه، غنی ساختن میراث فرهنگی و ملی فرانسه، کمک و حمایت از خلق هنر، ارتقا فرهنگ مردمی و نگهداری و گسترش اطلاعات فرهنگی-هنری می باشد. از ایده های اصلی رنزو پیانو و ریچارد راجرز در روند طراحی این پروژه، طراحی پلان ازاد و تعریف مکانی انعطاف پذیر برای برگزاری هر نوع عملکرد فرهنگی و ایجاد مکانی برای تبادل اطلاعات بوده است.

این مرکز با 7طبقه روی زمین و سه طبقه زیر زمین از بزرگترین مراکز فرهنگی دنیا است که شامل بخش های متنوعی چون موزه ملی هنر مدرن، مرکز طراحی صنعتی، کتابخانه، بنیاد پژوهش موسیقی و اداره توسعه فرهنگی است. زیرزمین شامل دو طبقه پارکینگ و سالن اپرا است. کتابخانه طبقه های اول، دوم و سوم را به خود اختصاص داده است که طبقه ی اول آن به کتاب های مرجع اختصاص دارد. در طبقه ی دوم می توان کتاب هایی با موضوعات فلسفه، مذهب، علوم اجتماعی، حقوق، اقتصاد و علوم پایه پیدا کرد و طبقه ی سوم به موضوعات هنر، سینما، ورزش، موسیقی و اسناد صوتی، زبان و ادبیات، تاریخ و جغرافی اختصاص دارد. شاید نتوانید تصور کنید اما طول قفسه بندی کتاب در این مجموعه ۱۰ کیلومتر است. موزه ی Musée National d’Art Moderne، در طبقات چهارم و پنجم این بنا قرار دارد. طبقه ی ششم دارای دو گالری برای نمایشگاه های موقت و رستوران است.

تونلی شفاف از پله برقی های نمایان در جداره ی اصلی ساختمان، تعریف فضای خارج و داخل را برهم زده و رابطه ی میان بیرون و درون پروژه را به طور کلی دگرگون می سازد. بدین ترتیب نخستین بار راجرز و پیانو پوسته ی کهنه ی ساختمان را که قرن ها واقعیت ساختمان را از نظرها پنهان می نمود، فاقد معنی و کاربری دانسته و در نتیجه بخشی از اجزای ساختمان را با ارزشی یکسان در معرض دید عموم قرار دادند.

فرم بنا مکعب مستطیلی است با طول 166، عرض 60 و ارتفاع 42 متر. ویژگی ظاهری مهم این مرکز ، معماری بی‌ همتای ساختمان آن است. در این بنا، تمام لوله‌کشی‌ها و کانال‌های تهویه ی هوا و سیم‌ کشی برق در بیرون ساختمان و در نمای آن و در معرض دید قرار دارد. حتی تیرها و ستون های سازه ی ساختمان نیز همگی دیده می‌شود. نمایان ساختن اجزا ساختاری و تاسیساتی ساختمان که تا دیروز در بطن بنا مخفی می شدند در قالب المان هایی رنگی، مهمترین شاخصه مرکز فرهنگی ژرژ پمپیدو به شمار می رود. این اجزا با رنگ های متفاوتی به نمایش گذاشته شده و از یکدیگر قابل تفکیک اند؛ اسکلت بنا، سفید رنگ و کانال های هوا به رنگی آبی در امده است. لوله های آب با رنگ سبز، فضای رفت و امد قرمز و شبکه برق نیز با رنگ زرد نمایش داده شده است.

در مرکز ژرژ پمپیدو، مسیر‌های حرکتی کاملا در نمای ساختمان سازماندهی شده اند. باکس‌ های پله مانند لوله‌ های رنگی بزرگی هستند که بازدیدکنندگان می‌ توانند از داخل آن شهر پاریس را تماشا کنند. همچنین شکل این لوله‌ ها، که به رنگ قرمز هستند، کاملا شبیه داکت‌های تاسیساتی و لوله‌ های فاضلاب است که با رنگ‌ های دیگر به نمای ساختمان آمده ‌اند.

مصالح استفاده شده در اجرای پارتیشن بندی و سقف کاذب این بنا از پانل های گچی است. فرم ها و شیوه های اجرای این سقف ها، متفاوت با آنچه بود که تا آن زمان اجرا می شد. این بنا با استفاده از آخرین تکنولوژی روز در قلب بافت تاریخی شهر پاریس ساخته شده که این تضاد بین بنا و بافت اطراف باعث شده تا هر دو شیوه محسوس باشند.

سازه ی دو طبقه ی زیر زمین از بتن مسلح است و شش طبقه ی بالا بر روی دو ردیف ستون های فلزی ۸۰۰ میلیمتری به دهانه بیش از ۴۵ متر قرار گرفته اند. از نکات قابل توجه این بنا، استفاده از سازه ی آن به عنوان تزئینات نماست.

“برای آشنایی بیشتر با مرکز فرهنگی ژرژ پمپیدو، می توانید به لینک آبی رنگ مراجعه کنید.”