کتابخانه ی مرکزی سیاتل | رم کولهاس

کتابخانه ی سیاتل، کتابخانه ای عمومی در ایالات متحده ی آمریکا است که طراحی و اجرای آن در سال 2004 توسط رم کولهاس و جاشو پرنس رامس از شرکت OMA صورت گرفته است. کتابخانه ی سیاتل در سال اول افتتاح، بیش از دو میلیون نفر بازدید کننده داشته است. هدف از طراحی و ساخت این ساختمان، ایجاد مفهوم جدید کتابخانه به عنوان مخزن اطلاعات همه جانبه بود. در این مقاله سعی در بیان مطالبی داریم که به وسیله ی آنها، به بررسی کتابخانه ی سیاتل بپردازیم.

“مجموعه ی لبه در ارتباط با معمار این پروژه، رم کولهاس، مقاله ای از سلسله مقالات “معماران و طراحان” منتشر کرده است. برای آشنایی بیشتر با این معمار، پیشنهاد می کنیم وارد لینک آبی رنگ زیر شوید.”

رم کولهاس | معمار سبک های متنوع

معماران ساختمان جدید کتابخانه ی مرکزی، پس از تحقیقاتی که انجام دادند به این نتیجه رسیدند که علی رغم ورود به قرن 21 و عصر دیجیتال، مردم هنوز به کتاب های چاپ شده روی کاغذ علاقه مندند. در این پروژه تعریف دوباره ی کتابخانه به عنوان موسسه ای که صرفاً به کتاب اختصاص دارد مطرح نبود بلکه هدف خلق کتابخانه به عنوان یک مخرن همه جانبه از هر نوع اطلاعاتی بود. فضایی که همه ی رسانه های جدید و قدیم، در یک سیستم جدید و برابر ارائه شوند.

در قرنی که اطلاعات در هر زمان و مکانی در دسترس همگان است، همزمانی همه ی رسانه ها و ارتباط آنها، قطعا کتابخانه ی جدیدی را خواهد ساخت. این کتابخانه از فضایی صرفا برای مطالعه کردن به یک مرکز اجتماعی با قابلیت های گوناگون تغییر یافته است. کتابخانه ی سیاتل که مساحتی بالغ بر 33722 متر مربع دارد، در 11 طبقه با ارتفاعی معادل 57 متر و با ظرفیت بیش از 1.5 میلیون کتاب ساخته شده است.

کتابخانه ی سیاتل ظاهری منحصر به فرد و چشمگیر دارد و متشکل از چندین حجم شناور جدا از هم است که در یک شبکه ی فولادی بزرگ، در اطراف پوسته ی شیشه ای پیچیده شده است.

استفاده از رنگ های جذاب در پلکان و راهروهای ارتباطی، تصاویری به یادماندنی از فضاهای داخلی را در ذهن عموم ثبت می کند. اتاق یا راهروی قرمز و پله برقی زرد، جذابیت بیشتری را برای حرکت عمودی در کتابخانه پیشنهاد می کنند.

فرم ساختمان کتابخانه ی سیاتل از بیرون شکلی غیرمعمول دارد، چون فلسفه ی معماران پروژه این بود که اجازه دهند عملکردهای مورد نیاز ساختمان، شکل ظاهری آنرا تعیین کنند به جای اینکه ساختار و عملکردها را به شکل بیرونی تحمیل کنند. یعنی فرم بنا برآمده از تمامی نیازهای عملکردی درون و بیرون آن است.

پوسته ی دولایه که مهمترین شاخصه ی فرم نیز محسوب می شود، شبکه ای لوزی شکل از جنس فولاد و شیشه است که بنا را کاملا پوشانده و نه تنها سبب حداکثر استفاده از نور طبیعی و کاهش اتلاف انرژی در تمامی طبقات می شود، بلکه نقش سازه ای داشته و موجب کاهش تعداد ستون ها در داخل پلان و انتقال بار به جداره ساختمان نیز می شود. کل بنا یک بلوک شهری کامل را به خود اختصاص داده و به دلیل تفاوت سطح ارتفاع خیابان های دوسمت ساختمان، دو ورودی مجزا در طبقات اول و سوم در دو سوی بنا طراحی شده اند.

این ساختمان به فضاهای مختلف و خاصی تقسیم شده و انعطاف پذیری درهر قسمت از آن وجود دارد. برنامه ی فیزیکی این کتابخانه در چند سطح کلی تعریف شده است. هر سطح یک حوزه ی برنامه ریزی شده است که به صورت معمارانه ای تعریف شده و برای رفتار بهینه در اندازه،تراکم وابهام مجهز شده است. فضاهای مختلف کتابخانه ی سیاتل شامل:  سالن مطالعه، سالن اجتماعات، اتاق بازی، دفاتر اداری، پارکینگ، مارپیچ کتاب ها، کافه، آزمایشگاه ها و اتاق های آموزشی مختلف و … می باشد. فضاهای بینابین سطوح اصلی برای کار، ارتباط و تحرک سازماندهی شده اند. این مکان ها برای داد و ستد کتاب، اطلاعات و … هستند و کتابداران به مراجعان اطلاعات می دهند و آنها را به فعالیت وامی دارند. در این کتابخانه از نام های معمول استفاده نمی شود و همین امر به هیجان انگیز ماندن جو و فضا کمک می کند مثل مارپیچ کتاب ها، اتاق مخلوط و … .

بخش عمده ای از ساختمان شامل قسمت مارپیچ کتاب هاست.  این بخش، مکان اختصاص داده شده به مجموعه ی کتاب ها می باشد. قفسه ها و مخازن کتاب در چهار طبقه ی میانی ساختمان در آرایشی مارپیچی نسبت به یکدیگر قرار گرفته اند. این امر به بازدید کنندگان این امکان را می دهد که بدون استفاده از پله ها یا رفتن از قسمتی از ساختمان به قسمتی دیگر، کل مجموعه را مرور کنند.  این مارپیچ، سیستمی از رمپ های زیگزاگی و قابل دسترس برای تمام سنین و نیازها را دارد. شماره بندی مخازن از عدد 000 آغاز و به عدد 999 ختم می شود. این بخش مجهز به سیستم ها و عملکردهای جدیدی مثل مرتب سازی و انتقال خودکار کتاب، ارتباطات بی سیم بین کارکنان و … نیز می باشد.

این بنا یکی از موفق ترین ساختمان های عمومی در رعایت استانداردهای پایداری انرژی است. حداکثر استفاده از انرژی خورشیدی و آب باران از دیگر مصادیق موفقیت بنا در پایداری انرژی است.

“برای آشنایی بیشتر با کتابخانه ی سیاتل و دیگر پروژه های رم کولهاس، می توانید به لینک آبی رنگ زیر مراجعه کنید.”

وبسایت رسمی رم کولهاس